Nederland wil AI inzetten om kosten externe ICT-inhuur terug te dringen

Het Nederlandse kabinet onderzoekt de mogelijkheid om kunstmatige intelligentie (AI) en andere technologieën in te zetten om de externe inhuur van ICT-personeel terug te dringen. Dit initiatief komt voort uit een rapport van onderzoeksbureau ABDTOPConsult, uitgevoerd in opdracht van de overheid. Volgens het rapport kan aanzienlijke besparing worden gerealiseerd door automatisering en het efficiënter inzetten van technologische oplossingen.

Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in een brief aan de Tweede Kamer benadrukt dat de huidige uitgaven aan externe inhuur fors hoger zijn dan de gewenste norm. De overheid hanteert hiervoor de zogenaamde "Roemernorm", die voorschrijft dat externe inhuur maximaal tien procent van de totale personeelskosten mag bedragen. Momenteel ligt dit percentage aanzienlijk hoger, vooral bij ICT-personeel. Bijna de helft (44 procent) van alle personeelskosten op ICT-gebied gaat momenteel naar extern ingehuurde krachten.

Het rapport stelt dat er vooral is te besparen op de inhuur van ICT-personeel door slimme inzet van AI en het hergebruiken van data. Door het implementeren van AI kunnen processen efficiënter verlopen en kan het aantal benodigde externe specialisten dalen. Daarnaast kan kunstmatige intelligentie helpen om dienstverlening aan burgers te verbeteren, doordat bijvoorbeeld sneller en accurater antwoord kan worden gegeven op vragen.

Minister Uitermark heeft aangegeven dat individuele ministeries en uitvoeringsorganisaties zelf moeten bepalen hoe zij deze aanbevelingen precies gaan implementeren. Wel zal het kabinet toezicht houden op de voortgang van de maatregelen om te controleren of er daadwerkelijk minder extern personeel wordt ingehuurd. Mocht blijken dat deze maatregelen onvoldoende effect hebben, dan kan de minister besluiten om aanvullende stappen te nemen.

De aanbeveling van ABDTOPConsult sluit aan bij een bredere trend waarin technologie wordt ingezet om kosten te besparen en efficiëntie te verhogen binnen de overheid. Eerder hebben verschillende organisaties en gemeenten al geëxperimenteerd met AI-gedreven oplossingen, zoals chatbots en automatische processen voor routinehandelingen.

Hiermee wordt niet alleen de snelheid en kwaliteit van dienstverlening verhoogd, maar ontstaat ook ruimte voor interne medewerkers om zich te richten op complexere taken die lastig door technologie kunnen worden overgenomen.

Het kabinet ziet dit advies als een belangrijke stap om structureel grip te krijgen op de hoge kosten van externe ICT-inhuur. Tegelijkertijd roept het voorstel ook vragen op over de haalbaarheid en implementatie. Er is rekening te houden met de nodige investeringen in nieuwe technologie, trainingen en eventuele herstructureringen binnen overheidsorganisaties. Daarnaast moet er aandacht zijn voor ethische en privacy-gerelateerde kwesties die samenhangen met het gebruik van AI binnen overheidsprocessen.

De komende periode zullen ministeries en uitvoeringsorganisaties verder onderzoeken hoe zij AI concreet kunnen inzetten om de kosten van externe ICT-inhuur te verminderen, terwijl de overheid nauwlettend toeziet op de voortgang en effectiviteit van deze maatregelen.