OpenAI zet juridische druk op non-profitorganisaties in discussies over herschikking

OpenAI heeft in de afgelopen maanden meerdere non-profitorganisaties geconfronteerd met brede gerechtelijke dagvaardingen, in het Engels ook wel subpoena’s genoemd. Deze organisaties hadden zich kritisch uitgelaten over OpenAI’s transitie van een non-profit naar een commercieel bedrijf. De dagvaardingen vroegen om uitgebreide gegevens: financiering, interne communicatie, beleidswerk en banden met invloedrijke personen, meldden journalisten van The Verge.

Een van de betrokken organisaties is The Midas Project, dat onderzoek doet naar de transparantie van AI-bedrijven. De oprichter kreeg persoonlijk een dagvaarding waarin OpenAI vroeg naar alle donateurs, samenwerkingen met lobbygroepen, en zelfs communicatie over de governance van OpenAI zelf.

Juridische deskundigen en de getroffen organisaties spreken van een vorm van intimidatie. Zij beschouwen de dagvaardingen als te breed en weinig gericht op een concrete rechtszaak. “Een viswedstrijd op documenten,” aldus een betrokken advocaat.

Binnen OpenAI zelf is intern kritiek geuit. Een medewerker in het missie-team postte op X (het voormalige Twitter): “Dit lijkt niet goed. We moeten geen angstmachine worden.”

De kwestie staat niet op zichzelf: het raakt aan het bredere debat over hoe grote AI-bedrijven hun macht inzetten en hoe toezicht kan worden georganiseerd. OpenAI verdedigt de juridische stappen als onderdeel van de verdediging tegen een rechtszaak van Elon Musk, voormalig medeoprichter en later concurrent van het bedrijf.

Tegelijkertijd vrezen maatschappelijke organisaties dat als grote spelers zulke juridische middelen inzetten, kritische stemmen kunnen verstommen, en toezicht op AI-ontwikkeling minder effectief wordt.

De dagvaardingen kunnen een precedent scheppen in de relatie tussen technologiebedrijven en maatschappelijke organisaties. Het is nog onduidelijk hoe de rechtbanken de eisen van OpenAI zullen beoordelen en of de betrokken non-profits met succes verzet kunnen aantekenen.

Voor nu betekent het: non-profits die zich kritisch uitlaten over AI-bedrijven moeten niet alleen inhoudelijk goed onderlegd zijn, maar zich ook bewust zijn van juridische risico’s.