Oud-PlayStation-baas voorspelt omslag: 'AI is overschat'

Voormalig Sony-topman Shawn Layden waarschuwt voor overschatting AI, prijst pc-gaming en ziet toekomst in ‘AA-games’

De game-industrie staat aan de vooravond van een fundamentele heroriëntatie. Dat zegt Shawn Layden, voormalig voorzitter van Sony Worldwide Studios, in een uitgebreid interview met GamesIndustry.biz. Volgens Layden is het tijd om afscheid te nemen van dure, logge productiemodellen en moet de sector kiezen voor eenvoud, toegankelijkheid en creatieve diversiteit.

De invloed van kunstmatige intelligentie (AI) wordt volgens hem flink overschat. Games zullen worden gemaakt met de hulp van AI, maar zeker niet alleen maar door software.

Layden stelt dat de technologische ontwikkeling van consoles haar limiet bereikt. “Hoeveel mensen kunnen echt het verschil zien tussen 90 en 120 frames per seconde?”, vraagt hij retorisch. Volgens hem moeten hardwarefabrikanten zich niet langer blindstaren op prestaties, maar inzetten op standaardisatie en betaalbaarheid. “Maak het goedkoper en simpeler. En laat meer hardwarebedrijven participeren.”

Hij pleit voor een consoleformaat dat vergelijkbaar is met standaarden als Blu-ray of USB. Zo kunnen andere elektronicamerken – denk aan Samsung of Toshiba – gamefunctionaliteit direct in hun producten inbouwen. “We krijgen nu alleen maar meer geld van dezelfde groep mensen. We moeten zorgen dat er meer mensen gaan gamen, niet alleen meer geld uitgeven.”

Mat Piscatella, analist bij Circana, en Piers Harding-Rolls van Ampere Analysis sluiten zich aan bij Laydens visie op een platform-agnostische toekomst. Jongeren willen hun favoriete game overal en altijd kunnen spelen – op pc, mobiel of console. Consoles verliezen terrein aan pc’s, waar platforms zoals Steam een broedplaats zijn voor virale gamesuccesjes zoals Schedule I.

Deze voorkeur hangt samen met prijsgevoeligheid en flexibiliteit. “Als je het niet leuk vindt, krijg je gewoon je geld terug op Steam”, benadrukt Harding-Rolls. Tegelijkertijd groeit het aandeel van gratis speelbare titels (free-to-play), zeker bij jongere generaties. “De consolekoper wordt ouder en kapitaalkrachtiger, jongeren kiezen voor mobiel of pc omdat ze die apparaten al hebben”, aldus Piscatella.

Hoewel AI veelvuldig wordt genoemd als oplossing voor de almaar stijgende ontwikkelkosten, tempert Layden de verwachtingen. “Ik zie de impact van AI op gaming als de impact van Excel op accountants”, stelt hij. AI kan processen versnellen, maar vereist nog steeds menselijke interpretatie en controle. De beloofde kostenverlaging blijft volgens hem uit.

Outsourcing levert inmiddels wél efficiëntiewinst op. “De samenwerking tussen ontwikkelteams en externe partners in bijvoorbeeld Taiwan of Maleisië is veel beter afgestemd dan vroeger”, merkt Layden op. Toch verwacht hij dat dit, net als AI, niet genoeg is om de explosie van ontwikkelkosten structureel in te dammen.

In plaats van miljardenprojecten zoals Grand Theft Auto VI of Call of Duty, voorziet Layden een nieuwe bloei voor ‘AA-games’: titels met een bescheidener budget, meer creativiteit en minder ontwikkelrisico. Games als Clair Obscur: Expedition 33 tonen volgens hem dat mid-budget titels een eigen identiteit kunnen hebben én succesvol kunnen zijn.

“Laten we stoppen met het najagen van fotorealisme. We komen daar toch nooit echt”, aldus Layden. Hij denkt dat middelgrote studio’s sneller kunnen inspelen op trends en consumentenbehoeften, en dat daar de ruimte zit voor groei. “Als je een goed verhaal hebt, de juiste personages en een interessante wereld, dan werkt het gewoon.”

Layden verwacht dat de manier waarop games worden gemaakt zal veranderen. Studios zullen in de toekomst enkel een kernteam behouden, en werken met tijdelijke krachten of co-developers per ontwikkelfase. Zo kunnen ze flexibeler schakelen én de kosten spreiden. “Je hebt niet het hele traject 200 man nodig. Eerst bouw je de kern: werkt het webslingeren in Spider-Man? Pas daarna schakel je op.”

Volgens Piscatella blijft de grootste uitdaging voor nieuwe games het overleven naast bestaande megahits. Fortnite, Minecraft en GTA V domineren al jaren de markt en houden spelers langdurig vast. “De grootste concurrent van GTA VI wordt GTA V. Het is bizar, maar dat is de realiteit.”

Toch sluit Layden positief af. Ondanks alle uitdagingen ziet hij genoeg kansen voor innovatie, differentiatie en een breder publiek. “Ik maak me geen zorgen over de toekomst. We krijgen een grotere variëteit aan games – en dat is precies wat we nodig hebben.”