AI-artiest tekent platencontract, maar wat valt er eigenlijk te beschermen?

Een opvallende ontwikkeling in de muziekindustrie: Hallwood Media heeft een contract gesloten met Telisha “Nikki” Jones, de tekstschrijver achter de virtuele R&B-artieste Xania Monet. Monet’s muziek is grotendeels gegenereerd met de AI-tool Suno, waarbij alleen de songteksten door Jones zijn geschreven. Hoewel Monet al miljoenen streams heeft behaald op Spotify en een groeiende online aanhang, is het auteursrechtelijk landschap rond haar muziek allesbehalve helder, aldus The Verge vandaag.

In de overeenkomst die in de media is verschenen, staat dat Monet gecrediteerd wordt als uitvoerend artiest, producent én engineer, ondanks dat de zang en instrumentatie volledig met AI zijn gegenereerd. Jones wordt genoemd als de enige menselijke auteur vanwege haar bijdrage aan de songteksten. (Bron: The Verge)Experts zeggen dat dit contract een soort pionierspositie is, maar ook juridisch fragiel. In het Amerikaans auteursrecht geldt dat alleen creaties met menselijke expressie in aanmerking komen voor bescherming. In deze context betekent dat de kans groot is dat alleen de teksten, niet de muziek of zang, auteursrechtelijk beschermd kunnen worden. (Bron: The Verge)Dat roept de vraag op: wat heeft Hallwood eigenlijk in handen? Een licentie op de songteksten misschien, maar kan het label muzikale opnames afdwingen of beschermen als die geen menselijk auteurschap bevatten?

Het U.S. Copyright Office heeft duidelijk gemaakt dat puur AI-gegenereerde werken zonder menselijke creatieve bijdrage geen auteursrecht kunnen krijgen. Prompts, algoritmische output of het simpelweg “vragen” om muziek zijn volgens hun richtlijnen onvoldoende voor auteurschap. (Bron: The Verge)Er zijn al lijntjes met eerdere juridische conflicten: de platenindustrie klaagt over AI-bedrijven die auteursrechtelijk beschermd werk gebruiken om modellen te trainen — denk aan de zaak tegen Suno, waarin wordt beweerd dat het bedrijf nummers van YouTube heeft “stream-ripped” voor training van de AI. (Zie ook eerdere RIAA-aantijgingen)In het geval van Monet is het onduidelijk of er copyrightregistraties zijn aangevraagd. Zonder registratie is rechtenhandhaving, bijvoorbeeld tegen iemand die de muziek zonder toestemming kopieert, moeilijker. 

Deze deal zet een precedent: het laat zien hoe labels, artiesten en AI-tools proberen nieuwe modellen voor creatie en commercie uit te vinden. Maar het zet ook spanning op de vraag wie profiteert — en wie de juridische last draagt.Sommigen waarschuwen dat investeerders en labels huiverig zullen zijn om te investeren in muziek die wettelijk zwakke bescherming biedt. Als kopieën van AI-muziek nog legaal uitgebracht kunnen worden door derden, daalt de waarde van muziek als “product”.

Anderen zeggen dat dit juist dwingt tot innovatie in rechtenstructuren: creatieve overeenkomsten waarin verantwoordelijkheid, transparantie over datasets en de rol van menselijke interventie duidelijk worden omschreven.