Google onder vuur: uitgevers dienen EU-kartelklacht in tegen AI Overviews

maandag, 07 juli 2025 om 17:01

Een coalitie van onafhankelijke uitgevers heeft bij de Europese Commissie een formele antikartelklacht ingediend tegen Googles AI Overviews.

De uitgevers, verenigd in de Independent Publishers Alliance en gesteund door Foxglove Legal en Movement for an Open Web, stellen dat de functie hun verkeer en advertentie-inkomsten aantast en vragen om een spoedmaatregel om “onomkeerbare schade” af te wenden. Dat meldt Reuters.

Wat staat er in de klacht?

Misbruik van marktmacht. De uitgevers betogen dat Google zijn dominante positie in de zoekmarkt gebruikt om AI-samenvattingen bovenaan de resultatenpagina te plaatsen, waardoor originele artikelen lager eindigen en minder klikken ontvangen.
Geen realistische opt-out. Wie niet wil dat content wordt gebruikt voor het trainen van Googles modellen of voor samenvattingen, verliest ook zichtbaarheid in de reguliere zoekresultaten.
Verzoek om interim-maatregel. De coalitie vraagt de Commissie om AI Overviews tijdelijk te schorsen totdat het onderzoek is afgerond, om “exponentiële” schade voor onafhankelijke journalistiek te voorkomen.

Reactie van Google

Google stelt dat AI Overviews “mensen in staat stelt complexere vragen te stellen” en “miljarden dagelijkse kliks” naar websites blijft sturen. Volgens het bedrijf fluctueren bezoekersaantallen om uiteenlopende redenen, zoals seizoensgebonden interesse en algoritme-updates.

Waarom is dit belangrijk?

Zero-click searches nemen toe. Nieuwe cijfers van Similarweb tonen dat bij populaire uitgevers als Mail Online in meer dan 70 procent van zoekopdrachten mét een AI Overview helemaal niet meer wordt doorgeklikt.
Advertenties in AI-Overviews. In mei begon Google met het tonen van advertenties ín de samenvattingen. Dat verlegt niet alleen de aandacht van organische links naar door AI gegenereerde content, maar creëert ook nieuwe advertentie-inventaris waaruit uitgevers niets verdienen.
Regelgevend momentum. De klacht komt vlak voor de inwerkingtreding van de EU-AI Act (augustus 2025) en naast de al geldende Digital Markets Act (DMA), die grote platformen verplicht om fair dealing te tonen. De Commissie liet recent weten geen uitstel voor de AI wetgeving te dulden.

Parallellen met eerdere acties

Verenigd Koninkrijk. Dezelfde coalitie heeft een vergelijkbare klacht ingediend bij de Competition & Markets Authority (CMA) in Londen.
Verenigde Staten. Een Amerikaanse edtech-uitgever stapte vorig jaar al naar de rechter met het verwijt dat AI Overviews de vraag naar originele content “erodeert”.

Mogelijke uitkomsten

Interim-schorsing (± 30 %)
Tijdelijke stop van AI Overviews in de EU, waardoor een deel van het verloren verkeer naar uitgevers terugkeert.

Gedwongen opt-out (± 45 %)
Uitgevers kunnen het gebruik van hun content in AI Overviews weigeren zonder rankingverlies in de reguliere zoekresultaten.

Boete zonder structurele aanpassing (± 25 %)
Google krijgt een financiële sanctie, maar AI Overviews blijven actief en het verkeer naar uitgevers herstelt beperkt.

Een voorlopig besluit kan al in de komende maanden volgen, vooral als de Commissie de eis van een spoedmaatregel valide acht. De volledige procedure kan echter jaren duren, vergelijkbaar met eerdere onderzoeken naar Google Shopping en Android.

Wat kunnen uitgevers nu doen?

Technische monitoring. Meet proactief het aandeel zero-click searches op eigen top-zoekwoorden.
Diversifieer verkeersbronnen. Zet sterker in op direct verkeer via nieuwsbrieven, sociale media en eigen apps om afhankelijkheid van zoekverkeer te beperken.
Onderhandel collectief. Sluit je aan bij branche-initiatieven om gezamenlijke data-eisen en onderhandelingsposities richting Google te versterken.