Helft Nederlandse organisaties mist AI-expertise en worstelt met wetgeving

Kunstmatige intelligentie (AI) staat hoog op de strategische agenda van Nederlandse bedrijven, maar in de praktijk ontbreekt het vaak aan kennis en houvast. Uit onderzoek van IT- en businesstransformatiedienstverlener Conclusion onder 517 AI-verantwoordelijken blijkt dat organisaties moeite hebben om AI effectief én verantwoord toe te passen.

Ruim een derde van de ondervraagden noemt het gebrek aan kennis binnen de organisatie de grootste uitdaging. Veel bedrijven willen AI wel inzetten, maar missen de expertise om dit op een juridisch en ethisch verantwoorde manier te doen. Dit vergroot het risico op fouten met juridische of maatschappelijke consequenties, en op een achterstand ten opzichte van concurrenten.

Een tweede knelpunt is de snel veranderende regelgeving. Meer dan de helft (54%) van de organisaties geeft aan hulp nodig te hebben bij het interpreteren van de Europese AI Act en andere richtlijnen. Slechts 32 procent zegt volledig op de hoogte te zijn van alle relevante wet- en regelgeving.

Opvallend is dat 21 procent toegeeft de regels grotendeels te negeren omdat men “door de bomen het bos niet meer ziet”. Daarnaast stelt één op de vijf dat er binnen hun organisatie te weinig medewerkers zijn die weten wat wél en niet mag.

AI-geletterdheid – het vermogen om toepassingen te begrijpen en verantwoord te gebruiken – is nog onvoldoende ingebed. Een kwart van de organisaties vindt het wel belangrijk, maar heeft nog geen concrete maatregelen genomen om medewerkers te scholen. Dat is zorgelijk, omdat juist AI-geletterdheid cruciaal is om innovatie te stimuleren en risico’s te beperken.

De druk om in actie te komen groeit. Veertig procent van de respondenten verwacht dat organisaties die AI niet snel genoeg omarmen, binnen vijf jaar irrelevant zijn. Zonder stevige basis van kennis, compliance en governance dreigen AI-ambities te stranden in stilstand of reputatieschade.

Tomas van den Nieuwendijk, directeur van Conclusion AI 360, benadrukt de noodzaak: “AI legt de kloof tussen technologische vernieuwing en organisatorische volwassenheid genadeloos bloot. Veel organisaties willen wel, maar missen de kennis om verantwoord te handelen. AI-geletterdheid moet geen bijzaak zijn, maar een integraal onderdeel van elke AI-strategie. Door nú te investeren in kennisopbouw en governance voorkom je dat je straks achter de feiten aanloopt.”