Solliciteren met AI? Steeds meer werkgevers vinden het prima

maandag, 14 april 2025 om 20:48

steeds meer werkgevers accepteren ai gebruik bij sollicitaties

Solliciteren met hulp van AI-tools zoals ChatGPT? Steeds meer Nederlandse werkgevers vinden dat prima. Uit onderzoek van ManpowerGroup blijkt dat 23% van de werkgevers het acceptabel vindt als kandidaten AI gebruiken tijdens assessments. Vooral in de voorbereiding op gesprekken en het zoeken naar vacatures groeit de tolerantie. Toch leven er ook zorgen over eerlijkheid en authenticiteit. Is AI een handig hulpmiddel of oneerlijke voorsprong?

Je kunt bijvoorbeeld AI gebruiken om je sollicitatiebrieven te verbeteren.

AI-gebruik bij sollicitaties: wat zegt het onderzoek?

Het onderzoek werd uitgevoerd onder 525 Nederlandse werkgevers en maakt deel uit van een internationale survey in 45 landen. De belangrijkste bevindingen:

23% accepteert AI-gebruik tijdens assessments, zoals case-opdrachten of programmeertests.
14% vindt dit onwenselijk, uit vrees voor oneerlijke beïnvloeding van de beoordeling.
34% heeft geen bezwaar tegen AI-hulp bij de voorbereiding van gesprekken.
31% vindt het prima als sollicitanten AI gebruiken om informatie over het bedrijf op te zoeken.

Vooral in de voorbereidende fase van het sollicitatieproces lijkt AI breed geaccepteerd. Denk aan:

CV’s optimaliseren
Oefenen met voorbeeldvragen
Bedrijfsinformatie verzamelen via AI-chatbots

Grote bedrijven (250-999 medewerkers) staan gemiddeld positiever tegenover AI-gebruik dan het mkb.

Ook werkgevers gebruiken steeds vaker AI

Aan de andere kant van de tafel rukt AI net zo hard op:

44% van de werkgevers gebruikt al AI bij werving, onboarding of training.
Nog eens 40% verwacht dit binnen drie jaar te gaan doen.
Toepassingen zijn o.a. AI-gestuurde CV-selectie, chatbotgesprekken en geautomatiseerde assessments.

Dit toont aan dat AI aan beide kanten van het sollicitatieproces steeds normaler wordt.

Waarom dit belangrijk is

AI verandert de spelregels van solliciteren. Voor veel kandidaten is het een zenuwslopend proces waarbij elke hulp welkom is. Nu blijkt dat werkgevers daar begrip voor tonen, ontstaat er een nieuw normaal: net zoals je een sollicitatiegesprek oefent met een coach, mag je dat ook doen met AI.

Toch roept dit vragen op:

Is het nog een gelijk speelveld?
Hoe toets je échte vaardigheden als AI meewerkt?
Mag je vermelden dat je AI hebt gebruikt – of moet je dat juist niet?

Werkgevers die AI-gebruik toestaan, focussen op het eindresultaat: lost de kandidaat het probleem op, al dan niet met hulp? Daarmee wordt AI-gebruik zelf een vaardigheid.

Impact op beleid, bedrijven en sollicitanten

Voor werkgevers en HR

Werkgevers zullen sollicitatieprocedures mogelijk herzien. Denk aan:

Tijdslimieten of live toezicht bij assessments
Creatievere opdrachten waarbij AI alleen ondersteunend kan zijn
Expliciete richtlijnen in vacatures over toegestaan AI-gebruik
Beoordelen op AI-vaardigheden (promptgebruik, interpretatie)

Ook kunnen bedrijven transparanter worden over hun eigen AI-gebruik, bijvoorbeeld bij preselectie of automatische interviews.

Voor beleid en wetgeving

Hoewel er nog geen specifieke regels zijn, kunnen toekomstige richtlijnen ontstaan rond:

Transparantieplicht (moet je zeggen dat AI je brief schreef?)
Anti-fraude-maatregelen tegen deepfake-sollicitanten
Gelijke toegang tot AI-tools om kansenongelijkheid te voorkomen

De EU’s AI Act classificeert AI in HR als hoog-risico. Transparantie en menselijke tussenkomst worden daar kernvoorwaarden.

Voor werkzoekenden

Sollicitanten kunnen profiteren van AI-tools, mits bewust en eerlijk gebruikt. AI helpt bijvoorbeeld bij:

Structuur en formulering van motivatiebrieven
Simulatie van sollicitatiegesprekken
Inzicht in het bedrijf en de functie

Tips voor slim gebruik:

Gebruik AI voor voorbereiding, niet voor vervanging
Wees transparant als je AI hebt ingezet
Blijf verantwoordelijk voor de inhoud: ken je eigen verhaal
Zie AI als sparringpartner, niet als autopiloot

Een recruiter mag best vragen of je AI gebruikte. Een eerlijk antwoord zoals “Ja, ik gebruikte ChatGPT voor inspiratie, maar schreef het zelf uit” getuigt van digitale vaardigheid én zelfreflectie.

Internationale context: AI als sollicitatie-assistent

Wereldwijd leeft dit onderwerp. Grote techbedrijven als IBM en Google geven aan dat ze geen probleem hebben met AI-hulp, zolang de kandidaat zelf maar bekwaam is. In de VS zijn al gevallen bekend van sollicitatie-AI’s die zó goed schrijven dat recruiters ze niet onderscheiden van mensen.

Tegelijk ontstaan ethische discussies:

LinkedIn verwijderde nep-accounts van fictieve AI-sollicitanten
Opleiders waarschuwen dat jongeren communicatieve vaardigheden verliezen door AI-overreliance
Sollicitatie-ethiek lijkt in opkomst: wat mag wél, wat niet?

Werkgevers zoeken naar balans: gebruik stimuleren zonder dat authenticiteit verloren gaat.

Conclusie

AI wordt steeds gewoner in het sollicitatieproces – zowel voor werkgevers als voor kandidaten. De meeste werkgevers staan open voor AI-gebruik in de voorbereiding, een kleiner deel zelfs tijdens assessments. Maar wie AI inzet, moet dat slim en verantwoordelijk doen.

Authenticiteit blijft belangrijker dan perfectie. Solliciteer mét AI, maar blijf vooral jezelf.