Hoofd Amerikaans Copyrightbureau ontslagen na kritiek op AI-bedrijven

Het hoofd van het Amerikaanse Copyrightbureau is naar verluidt ontslagen, één dag nadat het bureau concludeerde dat ontwikkelaars van AI-modellen soms auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken op manieren die verder gaan dan de bestaande leer van ‘fair use’. Dat meldt The Register.

De mening van het bureau over ‘fair use’ verscheen in een conceptversie van het derde deel van zijn rapport over auteursrecht en kunstmatige intelligentie. In eerdere delen zijn digitale replica’s behandeld en onderzocht of het mogelijk is om de output van generatieve AI auteursrechtelijk te beschermen.

Het bureau publiceerde het derde deel (conceptversie) op 9 mei. Dit deel gaat over het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken bij het ontwikkelen van generatieve AI-systemen.

Deze kwestie is onderwerp van diverse rechtszaken, aangezien ontwikkelaars van AI-modellen toegeven hun producten te trainen met content die zonder toestemming of vergoeding aan auteursrechthebbenden van het internet wordt gehaald. AI-bedrijven beweren echter dat ze onder de fair-use-bepalingen vallen en niets verkeerd doen.

Zoals het rapport uitlegt, kijkt de rechter bij ‘fair use’ naar het effect van het gebruik op de potentiële markt of de waarde van het auteursrechtelijk beschermde werk. Wanneer blijkt dat het gebruik door een AI-bedrijf geen impact heeft op deze marktwaarde, kan er sprake zijn van fair use.

Het rapport stelt echter duidelijk dat AI-bedrijven géén beroep op fair use kunnen doen in situaties waarin:

„Een AI-model commercieel wordt ingezet om uit enorme hoeveelheden auteursrechtelijk beschermd materiaal nieuwe creatieve werken te maken die direct concurreren met de originele werken, vooral wanneer deze materialen illegaal verkregen zijn. Dit overschrijdt duidelijk de grenzen van fair use.”

Het bureau zal binnenkort de definitieve versie van deel 3 publiceren, waarbij volgens eigen zeggen geen wezenlijke wijzigingen meer worden verwacht.

Hoogleraar technologierecht Blake E. Reid noemt het rapport „zeer slecht nieuws voor AI-bedrijven die betrokken zijn bij lopende rechtszaken” en een „direct verlies voor AI-bedrijven”.

Onder de AI-bedrijven die momenteel in rechtszaken verwikkeld zijn wegens auteursrechtelijke kwesties bevinden zich Google, Meta, OpenAI en Microsoft. Alle vier doneerden eerder aan de inauguratie van Donald Trump.

Reid vroeg zich ook af waarom dit deel van het rapport juist nu verscheen, ondanks dat het bureau beweerde dat het slechts reageerde op verzoeken uit het Congres. Hij speculeerde zelfs of er wellicht een ‘zuivering’ bij het Copyrightbureau op komst was, en dat dit rapport daarom snel werd gepubliceerd.

Reids speculaties lijken voorspellend, aangezien de Trump-regering afgelopen zaterdag daadwerkelijk Shira Perlmutter, het hoofd van het Copyrightbureau, heeft ontslagen.

Volgens afgevaardigde Joe Morelle (Democraat uit New York) is het ontslag "zeker geen toeval, aangezien Trump haar minder dan een dag na haar weigering om Elon Musk groen licht te geven voor het gebruik van enorme hoeveelheden auteursrechtelijk beschermd materiaal voor AI-modellen, ontsloeg.”

Morelle verwijst met deze uitspraak expliciet naar het derde deel van het rapport.

De opmerkingen over Musk kunnen verband houden met diens recente steun aan Twitter-oprichter Jack Dorsey's wens om "alle wetten rond intellectueel eigendom te schrappen”, of Musks plannen om zijn eigen 'Grok' AI-model te trainen met berichten van gebruikers op X (voorheen Twitter).

Er is echter ook een andere mogelijke verklaring voor Perlmutters ontslag: het Copyrightbureau is onderdeel van de Library of Congress, waarvan de leiding onlangs eveneens werd ontslagen vanwege "zorgwekkende acties” gericht op diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI), waaronder het plaatsen van ongepaste boeken voor kinderen in de bibliotheek. Dit verklaart Karoline Leavitt, perssecretaris van het Witte Huis.

Mogelijk voert de Trump-regering hiermee simpelweg haar beleid inzake diversiteit uit, zonder rekening te houden met de mogelijke gevolgen voor donoren of Elon Musk.